Bescherming of ontmenselijking?

Toen de 'intelligente lockdown' in Nederland nog maar net van kracht was, verwachtte ik dat we een aantal weken later de vlaggen zouden uithangen wanneer het normale leven weer op gang zou komen. Misschien een naïeve gedachte maar toch... Ik had blijdschap verwacht.

Gelukkig wordt er langzaam steeds meer toegestaan. Er worden manieren gezocht om de samenleving in een nieuwe vorm weer op gang te brengen. Voor ons in Deventer betekent dit dat ik onlangs een proefopstelling heb gemaakt hoe de stoelen zouden kunnen staan wanneer we weer met de samenkomsten beginnen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik na afloop eerder verdrietig was dan blij, ook al zijn er dan lichtpuntjes doordat we waarschijnlijk straks weer starten.

Even terug naar de eerste weken Lockdown. Er ontstonden massaal nieuwe initiatieven waarmee de samenleving voor elkaar zorgde. Ouders en kinderen bleven thuis en gezinnen hadden ineens veel tijd met elkaar. Nu we wat verder in de tijd zijn wordt het wat stiller rondom initiatieven en de zorg voor de ander en blijkt dat het niet voor elk gezin prettig is om veel tijd met elkaar door te brengen.

Individualisme was al een probleem maar inmiddels hebben we meer schermtijd dan voorheen en is ons medemens 1,5 meter van ons af komen te staan. Lastig samenleven. En om dat toch te doen moet je inderdaad zoeken naar nieuwe vormen. En in deze massale zoektocht (want iedereen probeert ermee om te gaan) verbaas ik mij erover hoe vaak we in de tijd vóór de lockdown, eigenlijk dicht bij andere mensen kwamen. Denk aan de trein en de bus, de bioscoop en de horeca, de pretparken en openbare voorzieningen, kerken en voetbalstadions. We leefden op veel plekken letterlijk schouder aan schouder naast elkaar. Nu er 1,5 meter tussen geslagen wordt raakt alles ontwricht, zal werkelijk alles aangepast moeten worden en ontstaat er langzaam afstand tussen jou en mij.

Laten we een bolletjespiramide als voorbeeld nemen. De piramide staat doordat de bolletjes elkaar raken. Ze geven ondersteuning en houden elkaar op de juiste plek. Hierdoor staat de piramide vast en kan het een piramide zijn. Wanneer er ruimte tussen de bolletjes ontstaat wordt de piramide wankel, stort het in en blijft er geen piramide meer over. Wanneer er tussen mensen (de bolletjes) die met elkaar een samenleving vormen (de piramide) 1,5 meter afstand geslagen wordt ontstaat er een nieuwe vorm die we misschien nog nauwelijks een samenleving kunnen noemen.

De 1,5 meter afstand maakt kapot, maar we nemen het in acht als een beschermingsmaatregel. Zijn we ons bewust van de tegenstrijdigheid die er in zit? Ik zeg niet dat we de 1,5 meter moeten negeren maar ik plaats wel vraagtekens bij 'het nieuwe normaal' vanwege de enorme impact die het heeft op mens en samenleving. Nieuwe vormen en regelgeving, en dat alles in het kader van bescherming.

Wanneer hebben we zo op onze kop gestaan om onze medemensen in de wereld te beschermen voor honger, verkrachting en onrecht!? Vrijwel niets in onze samenleving hebben we willen aanpassen zodat groepen aan de zijlijn een beter leven zouden krijgen. En nu..? Nu is het verbazingwekkend hoe volgzaam we wereldwijd ons leven aanpassen voor een virus wat nog steeds velen malen minder slachtoffers heeft gemaakt dan andere ziekten of misstanden in de wereld.

We zullen de vraag moeten stellen waar we nu werkelijk door geteisterd worden. Door corona of door angst die op listige wijze steeds meer wortel schiet in de wereld? Natuurlijk vormt het virus een bedreiging en moeten we aanpassen om de gezondheid te beschermen. Maar wanneer angst het eigenlijke motief is volgen we een onbetrouwbare raadgever met 'ontmenselijking' als gevolg.

God geeft geen geest van lafhartigheid maar een geest van kracht, liefde en bezonnenheid. (2 Tim. 1:7). Daar komt bij dat liefde geen ruimte geeft aan angst en volmaakte liefde zelfs angst uitsluit (1 Joh. 4:18). Laat in een onzekere tijd als deze niet de angst je leidraad zijn maar God die je volmaakte liefde wilt geven en angst verdrijft!